Bệnh chàm (Eczema) là gì? Nguyên nhân và cách chữa trị

Bệnh chàm hay còn gọi là bệnh Eczema, là một tình trạng viêm da gây nổi mụn nước, ngứa ngáy, khó chịu. Vậy bệnh chàm – Eczema là gì, nguyên nhân gây bệnh cũng như giải pháp điều trị, hãy cùng tham khảo nội dung sau đây.

Bệnh chàm là gì?

Cùng với bệnh viêm da cơ địa, bệnh chàm cũng là một trong những bệnh ngoài da phổ biến. Bệnh chàm còn có tên khoa học là Eczema. Trong dân gian thường gọi bệnh này là bệnh tổ đỉa, do chấn thương nhiều lần khiến da sần sùi với những lỗ sâu rỉ ra nước vàng như miệng tổ đỉa.

Bệnh chàm là tình trạng viêm nhiễm ở lớp nông của da ở cả thể cấp tính và mãn tính. Bệnh chàm có thể xảy ra ở nhiều độ tuổi khác nhau, đặc biệt là nhóm sau:

• Trẻ sơ sinh

• Trẻ em chơi trong môi trường mất vệ sinh

• Đối tượng thường xuyên tiếp xúc với các chất tẩy rửa.

• Người mẫn cảm với thời tiết, dễ bị kích ứng bởi các tác động bên ngoài

• Những người có thành viên trong gia đình có tiền sử bệnh chàm

Bệnh tổ đỉa tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng nếu không chữa trị kịp thời có thể dẫn đến một số biến chứng khó lường như:

• Nhiễm trùng trên da: Các tổn thương chưa lành hẳn khiến bệnh tái đi tái lại nhiều lần, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn, đặc biệt là tụ cầu vàng hình thành.

• Nhiễm nấm

• Viêm da tróc vảy

• Có thể gặp một số vấn đề về mắt như: viêm mí mắt, viêm kết mạc,đục thủy tinh thể và bong võng mạc, nguy cơ giảm thị lực

• Rối loạn giấc ngủ: Một trong những biến chứng nguy hiểm của bệnh chàm tổ đỉa là rối loạn giấc ngủ khiến tinh thần sa sút.

• Hen suyễn và dị ứng cũng là một trong những biến chứng thường thấy ở những người bị bệnh chàm.

Bệnh chàm có lây không?

Vì là bệnh ngoài da nên nhiều người thường lo lắng về vấn đề bệnh chàm có lây truyền không. Tuy nhiên, dựa trên các nghiên cứu khoa học, bệnh chàm khó có thể lây truyền khi tiếp xúc thông thường, rất ít lây truyền từ vùng da này sang vùng da khác. Vì vậy, người bệnh không nên quá tự ti, ngại tiếp xúc với người khác khi bị bệnh.

Thay vào đó, để bảo vệ da khỏi bệnh chàm, khi ra ngoài, người bệnh nên thực hiện các biện pháp che chắn để hạn chế bội nhiễm, nhất là sau khi bôi thuốc. Bên cạnh đó, bạn cũng cần xây dựng, thực hiện chế độ ăn uống, nghỉ ngơi hợp lý để tăng cường sức đề kháng bởi một trong những nguyên nhân gây bệnh chàm là do hệ miễn dịch bị suy yếu. Ngoài ra, việc lựa chọn phương pháp điều trị tận gốc cũng là điều cần thiết để ngăn chặn sự phát triển và lây lan của các vùng da bị bệnh.

Nguyên nhân gây bệnh chàm

• Di truyền: Bệnh chàm là bệnh có tính di truyền cao. Vì vậy, gia đình có ông bà, bố mẹ mắc bệnh chàm là nguyên nhân dẫn đến những người thân bị bệnh theo

• Căng thẳng: Căng thẳng quá độ không chỉ khiến tinh thần bạn mệt mỏi mà còn là nguyên nhân dẫn đến nhiều căn bệnh nguy hiểm, trong đó có bệnh ngoài da như bệnh chàm.

• Thời tiết: Yếu tố thời tiết khắc nghiệt, quá nóng hoặc quá lạnh khiến da không kịp thích ứng cũng tạo môi trường thuận lợi cho bệnh chàm hình thành, gây tổn thương trên da.

• Dị ứng: Một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra bệnh chàm là do dị ứng, bao gồm các tác nhân từ bụi bẩn, xăng dầu, lông chó mèo, phấn hoa… Khi đã xác định được nguồn gốc gây dị ứng, bạn nên tránh xa chúng để tránh bệnh tiến triển và lây lan của bệnh.

• Bệnh ngoài da: Các bệnh ngoài da như nhiễm nấm, ghẻ,… Những người nhiễm HIV làm suy giảm hệ miễn dịch cũng có nguy cơ mắc bệnh chàm cao gấp đôi so với dân số chung.

• Thói quen vệ sinh kém: Việc không vệ sinh cơ thể đúng cách lâu ngày khiến vi khuẩn tích tụ dẫn đến bệnh chàm.

• Lạm dụng thuốc Tây: Một số loại thuốc bôi nếu sử dụng quá liều lượng trong thời gian dài cũng là nguyên nhân gây ra bệnh chàm. Vì vậy, khi sử dụng các loại thuốc này, bạn cần tuân thủ nghiêm ngặt sự hướng dẫn của bác sĩ.

Bên cạnh đó, những rối loạn như rối loạn chức năng nội tạng, rối loạn thần kinh, rối loạn nội tiết cũng là yếu tố thúc đẩy hình thành bệnh chàm.

Các triệu chứng của bệnh chàm – Eczema

Dưới đây là một số dấu hiệu phân biệt bệnh chàm với các bệnh ngoài da khác mà bạn nên tham khảo:

• Nổi mẩn đỏ: Trên vùng da bị bệnh xuất hiện những mảng da đỏ, vảy nến, ta có thể dễ dàng nhận thấy sự khác biệt với vùng da bên cạnh. Bên cạnh đó, đôi khi người bệnh còn cảm thấy ngứa ngáy, khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.

• Xuất hiện các mụn nước nhỏ li ti: Tùy theo mức độ bệnh mà trên da sẽ xuất hiện các mụn nước với kích thước và độ dày khác nhau. Khi mụn nước vỡ ra, dịch chảy ra. Một số trường hợp các mụn nước này không vỡ ra, một thời gian sau sẽ khô lại và đóng vảy.

• Da bị bong tróc và nứt nẻ: Hầu hết mọi người sẽ gặp phải triệu chứng giống như mề đay này khi mụn nước vỡ ra. Da của bệnh nhân bị khô, nứt nẻ, bong tróc từng mảng. Lúc này, bề mặt da sẽ bóng có màu nâu nhạt để lại sẹo, gây mất mỹ quan.

• Xuất hiện các mảng da cổ trâu: Thói quen gãi nhiều sẽ khiến vùng da bị bệnh dày lên và có màu sẫm hơn những vùng da bình thường.

Ngoài những triệu chứng chung, tùy từng loại bệnh mà bệnh Eczema sẽ có những biểu hiện cụ thể:

• Chàm dị ứng

Trên da sẽ xuất hiện nhiều mảng đỏ kèm theo mụn nước gây ngứa ngáy dữ dội, nhất là ở mặt, khuỷu tay, chân, thậm chí có khi có mủ. Dạng này thường gặp ở trẻ em hoặc trẻ sơ sinh theo con đường di truyền từ ông bà, cha mẹ.

• Tiếp xúc với Eczema

Ở thể này, biểu hiện chính là da xung huyết, mẩn đỏ, sưng tấy, phồng rộp và tiết dịch. Diễn biến của bệnh diễn ra nhanh chóng và phức tạp. Nếu tránh được nguồn bệnh, bệnh chàm tiếp xúc sẽ được cải thiện rõ rệt, ngược lại, nếu vùng da tiếp xúc với chúng lần nữa, bệnh sẽ tái phát với mức độ nặng hơn.

• Chàm da dầu

Bệnh chàm hoạt động mạnh ở các tuyến bã nhờn như nách, đầu, bẹn và lông mày. Điển hình là vảy trên da đỏ, ẩm với hỗn hợp dầu. Trong trường hợp xuất hiện các vết chàm trên đầu, người bệnh sẽ thấy nhiều gàu, gây mất thẩm mỹ.

• Bệnh chàm thể đồng tiền

Trên da xuất hiện các nốt mụn hình bầu dục hoặc tròn hình đồng xu có chấm đỏ, sau đó nổi thêm các sẩn, mụn trứng cá, dịch tiết, đóng vảy tiết. Bệnh nhân sẽ nhận thấy sự khác biệt rõ rệt ở vùng da bệnh so với vùng da lành.

Nếu nhận thấy một trong những dấu hiệu trên, bạn cần đến ngay các cơ sở y tế uy tín để thăm khám và điều trị sớm nhằm hạn chế những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.

Phân loại bệnh chàm da

Ở giai đoạn đầu, các triệu chứng của bệnh thường không rõ ràng và khó nhận biết. Người bệnh thường chỉ cảm thấy ngứa ngáy, xuất hiện các mảng đỏ, mụn nước trên da. Các mụn nước có thể vỡ ra và tiết dịch màu vàng, khi khô sẽ đóng vảy và bong ra để lại lớp da non sậm màu hơn so với vùng da xung quanh. Bệnh nếu lặp đi lặp lại nhiều lần sẽ khiến cho da bị trai, sờ vào có cảm giác thô ráp, sần sùi và ảnh hưởng đến thẩm mỹ.

Bệnh chàm được chia thành 4 thể lâm sàng, mỗi thể bệnh có những biểu hiện đặc trưng khác nhau.

Bệnh chàm thể cơ địa

Dạng bệnh này thường gặp ở trẻ em và trẻ sơ sinh do nguyên nhân di truyền. Khi bị bệnh cơ địa, da xuất hiện nhiều mảng đỏ, bề mặt nổi nhiều mụn nước, ngứa ngáy dữ dội. Trường hợp nặng còn hình thành mụn nước chảy mủ. Vị trí phát bệnh thường ở mặt và hai bên khuỷu tay, chân.

Bệnh chàm thể tiếp xúc

Căn bệnh này thường xảy ra do da bị kích ứng khi tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng như hóa chất, bụi bẩn, lông động vật, nước ô nhiễm, chất tẩy rửa,… Các triệu chứng xuất hiện đột ngột, các triệu chứng khá nghiêm trọng: da sưng đỏ, kèm theo mụn nước và tiết dịch. Đặc biệt, nếu người bệnh tránh được các yếu tố dị ứng thì bệnh sẽ dần được cải thiện. Nếu không để da tiếp xúc trở lại, bệnh sẽ nhanh chóng tái phát.

Bệnh chàm thể da dầu

Các tổn thương này thường xuất hiện ở những nơi có tuyến bã nhờn hoạt động mạnh như nách, đầu, bẹn, lông mày, rãnh dưới vú (nữ giới),… Bệnh chàm da dầu thường gặp ở người lớn, nhưng cũng có thể gặp ở trẻ em. Bệnh nhân xuất hiện nhiều vảy trên nền da đỏ, ẩm do hỗn hợp nhiều dầu. Đặc biệt trên đầu thường kèm theo rất nhiều gàu.

Bệnh chàm đông tiền

Căn bệnh này còn có tên khoa học là Nummular Eczema. Đúng như tên gọi, chàm đồng tiền gây ra những tổn thương hình bầu dục hoặc hình tròn tương tự như đồng xu. Ban đầu chúng chỉ là những nốt mẩn đỏ, nhưng về sau có thể nổi nhiều sẩn, mụn nước ngứa, chảy dịch và lớp vảy bong ra. Các vùng da bị tổn thương có ranh giới rõ ràng. Bệnh chàm đồng tiền thường xuất hiện ở mặt trước của cẳng tay, mu bàn tay, bàn chân, v.v.

Làm thế nào để điều trị da tràm?

Bôi kem và thuốc mỡ theo toa

Nếu các biện pháp tự nhiên không ngăn ngừa bệnh chàm tái phát, bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc bôi ngoài da như:

Thuốc corticosteroid: Thuốc thường được sử dụng để kiểm soát các cơn bùng phát.

Thuốc ức chế calcineurin: Thuốc ảnh hưởng đến hoạt động của hệ thống miễn dịch, có thể giúp hạn chế bùng phát, nhưng có thể có tác dụng phụ nghiêm trọng. Vì vậy, bác sĩ sẽ chỉ định dùng thuốc trong trường hợp các phương pháp điều trị bệnh khác không mang lại hiệu quả.

Thuốc sinh học

Thuốc sinh học giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng. Nhưng ở những người bị bệnh chàm, hệ thống miễn dịch phản ứng quá nhanh, kích hoạt các tế bào da ngay cả khi không có các yếu tố gây hại. Sinh học kiểm soát phản ứng của hệ thống miễn dịch Dupilumab (Dupixent) là sinh phẩm tiêm dưới da duy nhất được phê duyệt cho bệnh chàm.

Thuốc kháng histamin

Thuốc kháng histamine được sử dụng để giảm các triệu chứng ngứa. Một số loại thuốc có thể gây buồn ngủ, vì vậy chúng chỉ nên được sử dụng vào ban đêm.

Thuốc Kháng sinh

Người mắc bệnh chàm da thường bị khô, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn xâm nhập. Do đó, bạn cần sử dụng thuốc kháng sinh, có tác dụng điều trị nhiễm trùng. Thời gian dùng thuốc tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của nhiễm trùng.

Liệu pháp ánh sáng

Liệu pháp ánh sáng (quang trị liệu) là một thủ thuật trong đó bác sĩ sử dụng một thiết bị để chiếu các tia sáng đặc biệt vào da. Các tia phổ biến nhất được sử dụng bởi bệnh nhân chàm là tia cực tím (UVB).

Người bệnh thường được điều trị 2-3 lần / tuần, trong vòng 1-2 tháng cho đến khi thấy hiệu quả điều trị. Mỗi buổi chiếu chỉ kéo dài vài phút. Liệu pháp ánh sáng có tác dụng cải thiện bệnh chàm, nhưng cũng có thể làm lão hóa da và tăng nguy cơ ung thư da.

Cách phòng bệnh tràm hiệu quả

Tránh các yếu tố gây bệnh

Bệnh chàm do nhiều yếu tố khác nhau gây ra, bạn có thể ngăn ngừa bệnh chàm tái phát bằng cách tránh các tác nhân gây bệnh. Cụ thể: bát đĩa, xà phòng, chất tẩy rửa, nhiệt độ cao, vải thô ráp hoặc ngứa, các sản phẩm chăm sóc da có thuốc nhuộm hoặc nước hoa, căng thẳng, mồ hôi, khói thuốc lá, v.v.

Dưỡng ẩm da

Việc chăm sóc da hàng ngày là điều cần thiết đối với tất cả mọi người. Đặc biệt là những người bị bệnh chàm. Trong đó, kem dưỡng ẩm là sản phẩm nên dùng để da không bị khô. Có 3 loại kem dưỡng ẩm cơ bản cho bạn lựa chọn:

Thuốc mỡ: Chứa mỡ khoáng, có tác dụng giữ ẩm tốt, nhưng có thể gây nhờn.

Dạng kem: Là sự lựa chọn trung gian vì loại này không gây nhờn dính như thuốc mỡ mà vẫn dưỡng ẩm da hiệu quả.

Sữa dưỡng thể: Bạn cũng có thể lựa chọn nhiều loại sữa dưỡng thể dưỡng ẩm khác nhau. Tuy nhiên, đây là sản phẩm có tác dụng ít và lâu dài do thành phần dưỡng chất bị loãng.

Để có kết quả dưỡng ẩm cho da tốt nhất, bạn nên ghi nhớ những mẹo sau:

• Tạo thói quen sử dụng các sản phẩm chăm sóc cơ thể hai lần một ngày. Dưỡng da sau khi tắm hoặc dưới vòi hoa sen.
• Xoa nhẹ nhàng, không chà xát mạnh trên da.
• Dùng thìa hoặc máy bơm để hút kem ra khỏi hộp. Nếu bạn dùng ngón tay chạm vào kem sẽ để lại vi trùng, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.
• Dưỡng ẩm cả hai tay sau khi rửa tay.

Thường xuyên tắm rửa sạch sẽ

Tắm đúng cách giúp bạn ngăn ngừa bệnh chàm hiệu quả. Bạn cần chú ý:

• Tăm 1 lần / ngày, tối đa trong 10-15 phút.
• Tắm nước ẩm, không tắm nước nóng.
• Chà xát cơ thể bằng các loại xà phòng nhẹ giúp giữ ẩm cho cơ thể. Không chà xát bằng khăn lau hoặc chất mài mòn mạnh trên da.
• Lau khô nhẹ nhàng bằng khăn mềm.
• Tắm vào ban đêm để giữ độ ẩm tốt nhất.

Chỉ sử dụng xà phòng và chất tẩy rửa nhẹ

Xà phòng, chất tẩy rửa và hóa chất có thể ảnh hưởng tiêu cực đến da, làm tăng nguy cơ mắc bệnh chàm. Do đó, bạn cần cân nhắc lựa chọn sản phẩm:

• Tránh sử dụng xà phòng có đặc tính khử mùi và kháng khuẩn mạnh.
• Chọn các sản phẩm không chứa thêm thuốc nhuộm hoặc nước hoa.
• Chọn sản phẩm càng ít chất phụ gia càng tốt
• Sử dụng chất tẩy rửa nhẹ
• Không sử dụng chất làm mềm vải

 Mặc quần áo mềm

Quần áo tiếp xúc với da suốt cả ngày. Vì vậy, để giảm các triệu chứng khó chịu với da, bạn cần:

• Hạn chế sử dụng các loại quần áo thô ráp, bó sát, dễ trầy xước như đồ len.
• Sử dụng quần áo mềm, thoáng khí như cotton.
• Chọn quần áo theo mùa, đặc biệt là vào mùa hè. Vì nóng và mồ hôi có thể làm bùng phát bệnh nên phải luôn giữ cho cơ thể mát mẻ.

Hạn chế triệu chứng ngứa da

Ngứa có thể gây khó chịu khi gãi. Nếu gãi nhiều có thể bị lở loét dẫn đến nhiễm trùng. Để giảm các triệu chứng chàm ngứa, bạn có thể:

• Đặt miếng vải ướt lên chỗ ngứa
• Che vùng ngứa để tránh gãi
• Không gãi bằng móng tay mà dùng các đầu ngón tay xoa nhẹ lên cơ thể.
• Giữ móng tay ngắn để tránh làm tổn thương da.
• Mang găng tay mỏng khi ngủ.

Ngoài ra, bạn vẫn nên đến gặp bác sĩ để được hướng dẫn điều trị cụ thể hơn.

Trên đây là một số phương pháp phòng và điều trị bệnh tổ đỉa mà bạn có thể tham khảo. Tùy từng loại bệnh và mức độ bệnh mà bác sĩ chỉ định các phương pháp điều trị khác nhau. Bạn nên thường xuyên đến các cơ sở y tế chuyên khoa Da liễu để được tư vấn tốt nhất.

Mọi thắc mắc xin liên hệ Hotline 0971.122.497 hoặc Chat trực tiếp với bác sĩ để được giải đáp.